Estructura y Líneas de Investigación
A partir de 2013, con la reestructuración del PPGE, las líneas de investigación, que actualmente suman nueve, se convirtieron en los ejes organizadores de los cursos de maestría y doctorado del PPGE/Unicamp, con disciplinas específicas ofertadas por línea y disciplinas generales de base teórica, investigaciones epistemológicas y metodológicas relacionadas con el campo educativo, que permean los temas y enfoques de las líneas de investigación:
- Línea 1: TRABAJO Y EDUCACIÓN
Estudios e investigaciones que analicen la relación entre trabajo y educación, teniendo como referente teórico las ciencias humanas y sociales como la sociología, la antropología, la ciencia política, la historia, la economía, la psicología social y del trabajo. Sus principales objetos de estudio son las relaciones entre trabajo y educación en sus múltiples dimensiones: políticas públicas relacionadas con el trabajo y la educación; la división social e internacional del trabajo; el mercado de trabajo y su dinámica; la organización, dirección y condiciones de trabajo, así como las características del puesto; acoso moral y bullying; subjetividad, identidad y salud del trabajador; acciones formativas que se desarrollaron en espacios escolares y no escolares; profesiones y ocupaciones; movimientos sociales, trabajo y educación; los trabajadores; las relaciones de clase, género, etnia y generación.
Coordinador: Lalo Watanabe Minto
PROFESSORS - LINE 1 |
RESEARCH GROUPS |
CURRICULIM LATTES |
APARECIDA NERI DE SOUZA |
GEPEDISC |
|
CAROLINA DE ROIG CATINI |
GEPECS |
|
EVALDO PIOLLI |
NETSS |
|
FABIANA DE CÁSSIA RODRIGUES |
GEPECS |
|
JOSÉ ROBERTO MONTES HELOANI |
NETSS |
|
LALO WATANABE MINTO |
GEPECS |
|
LAVINIA LOPES SALOMÃO MAGIOLINO |
GEPECS |
|
LILIANA ROLFSEN PETRILLI SEGNINI |
GEPEDISC |
|
LUCIANO PEREIRA |
GEPEDISC |
|
MARCIA DE PAULA LEITE |
GEPEDISC |
- Línea 2: EDUCACIÓN Y CIENCIAS SOCIALES
Esta línea de investigación aborda la educación desde diferentes perspectivas teóricas y metodológicas de las ciencias sociales. La formación del investigador y del educador en esta línea se da a través de diálogos interdisciplinarios en diferentes campos y temas de investigación.
Coordinadores: Helena Maria Sant’ana Sampaio Andery y Maurício Érnica
PROFESSORS - LINE 2 |
RESEARCH GROUPS |
CURRICULUM LATTES |
ALEXANDRO HENRIQUE PAIXÃO |
GEPEDISC |
|
ANA LUCIA GOULART DE FARIA |
GEPEDISC |
|
ANA MARIA FONSECA DE ALMEIDA |
FOCUS |
|
ANDERSON RICARDO TREVISAN |
GEPEDISC, OLHO |
|
ANDRÉ LUIZ PAULILO |
MEMÓRIA |
|
ANTONIO CARLOS DIAS JÚNIOR |
GPPES, FOCUS |
|
CAROLINA DE ROIG CATINI |
GEPEDISC, GEPECS |
|
CHANTAL VICTÓRIA MEDAETS |
FOCUS |
|
DEBORA MAZZA |
GPPES |
|
DIRCE DJANIRA PACHECO E ZAN |
GPPES |
|
GABRIELA GUARNIERI DE CAMPOS TEBET |
GPPES, DIS |
|
GRAZIELA SERRONI PEROSA |
FOCUS |
|
HELENA ALTMANN |
FOCUS |
|
HELENA MARIA SANT'ANA SAMPAIO ANDERY |
GEPEDISC, FOCUS |
|
LUCIANO PEREIRA |
GEPEDISC |
|
MARIA APARECIDA GUEDES MONÇÃO |
GPPES |
|
MAURICÍO ERNICA |
FOCUS |
|
NORA RUT KRAWCZYK |
GPPES |
|
NIMA IMACULADA SPIGOLON |
GPPES, GEPEJA |
|
OLGA RODRIGUES DE MORAES VON SIMS |
GEPEDISC |
|
SALVADOR ANTONIO MIRELES SANDOVAL |
GPPES |
- Línea 3: EDUCACIÓN E HISTORIA CULTURAL
Esta línea de investigación desarrolla trabajos en la perspectiva teórica y metodológica de la historia cultural y problematiza distintos objetos y temáticas del campo educativo en dos dimensiones: (1) la institución escolar con sus ritmos, tiempos y espacios, sus saberes y prácticas; (2) la educación como proceso cultural que implica la inserción de individuos y grupos en diferentes esferas de la vida pública, recurriendo a investigaciones en el campo de la salud, el género y la sexualidad, las diferentes manifestaciones y representaciones corporales, las artes, entre otros. También se ocupa de la investigación de la educación como manifestación de poderes y contrapoderes de diferentes instituciones y grupos sociales.
Coordinadores: André Luiz Paulilo y Carmen Lúcia Soares
PROFESSORS - LINE 3 |
RESEARCH GROUPS |
CURRICULUM LATTES |
AGUEDA BERNARDETE BITTENCOURT |
FOCUS |
|
ALEXANDRO HENRIQUE PAIXÃO |
GEPEDISC |
|
ANDERSON RICARDO TREVISAN |
GEPEDISC |
|
ANDRÉ LUIZ PAULILO |
MEMÓRIA |
|
ARNALDO PINTO JUNIOR |
MEMÓRIA |
|
CARMEN LÚCIA SOARES |
FOCUS |
|
EDIVALDO GÓIS JUNIOR |
MEMÓRIA |
|
HELOÍSA HELENA PIMENTA ROCHA |
MEMÓRIA |
|
MARIA DO CARMO MARTINS |
MEMÓRIA |
- Línea 4: EDUCACIÓN EN CIENCIAS, MATEMÁTICAS Y TECNOLOGÍAS
Comprende estudios e investigaciones relacionadas con: el campo de la Educación en Ciencias, Matemáticas y Tecnologías, entendidas como prácticas culturales desde perspectivas históricas, filosóficas y sociopolíticas; los diferentes enfoques del lenguaje en este campo; desarrollo profesional, currículo y prácticas pedagógicas en este campo.
Coordinadores: Dirceu da Silva
PROFESSORS - LINE 4 |
RESEARCH GROUPS |
CURRICULUM LATTES |
ADILSON DALBEN |
PRAPEM |
|
ALEXANDRINA MONTEIRO |
PHALA |
|
ANTONIO MIGUEL |
PHALA |
|
CARLOS MIGUEL DA SILVA RIBEIRO |
PRAPEM |
|
DARIO FIORENTINI |
PRAPEM |
|
DIRCEU DA SILVA |
LANTEC |
|
ELIZABETH BAROLLI |
PHALA |
|
ESTEFANO VIZCONDE VERASZTO |
LANTEC |
|
JACKELINE RODRIGUES MENDES |
PHALA |
|
JORGE MEGID NETO |
FORMAR |
|
MARIA INÊS DE FREITAS PETRUCCI S. ROSA |
GEPCE |
|
MARIA JOSE PEREIRA MONTEIRO DE ALMEIDA |
GEPCE |
|
MIRIAM CARDOSO UTSUMI |
PSIEM |
|
PEDRO DA CUNHA PINTO NETO |
GEPCE |
|
SERGIO FERREIRA DO AMARAL |
LANTEC |
- Línea 5: ESTADO, POLÍTICAS PÚBLICAS Y EDUCACIÓN
Incluye estudios e investigaciones locales, nacionales e internacionales sobre el análisis de las políticas públicas educativas (formulación, implementación y evaluación educativa), la gestión educativa y los sistemas educativos, con énfasis en la relación Estado-Sociedad, planificación, evaluación, legislación, financiamiento , la gestión de la Educación Básica y la educación comparada en sus diferentes etapas (parvulario, primaria y secundaria) y la Educación Superior, las modalidades de enseñanza (educación de jóvenes y adultos y la formación profesional), así como en las redes culturales y sus formas de organización entre la sociedad civil y la sociedad política.
Coordinadores: Adriana Missae Momma y Debora Cristina Jeffrey
PROFESSORS - LINE 5 |
RESEARCH GROUPS |
CURRICULUM LATTES |
ADRIANA MISSAE MOMMA BARDELA |
LAPPLANE |
|
ANA ELISA SPAOLONZI QUEIROZ ASSIS |
LAPPLANE |
|
CRISTIANE MACHADO |
LAGE |
|
DEBORA CRISTINA JEFFREY |
GEPALE |
|
LUCIANE MUNIZ RIBEIRO BARBOSA |
LAPPLANE |
|
LUIS ENRIQUE AGUILAR |
LAPPLANE, GEPALE |
|
LUIS RENATO VEDOVATO |
LAPPLANE |
|
MARIA APARECIDA GUEDES MONÇÃO |
LAPPLANE |
|
MARIA DA GLORIA MARCONDES GOHN |
LAPPLANE |
|
NEWTON ANTONIO PACIULLI BRYAN |
LAPPLANE |
|
PEDRO GANZELI |
LAGE |
|
SANDRA FERNANDES LEITE |
GEPALE |
|
SELMA BORGHI VENCO |
GREPPE |
|
THERESA MARIA DE FREITAS ADRIÃO |
GREPPE |
- Línea 6: FILOSOFÍA E HISTORIA DE LA EDUCACIÓN
Incluye estudios e investigaciones sobre educación, realizados desde un punto de vista histórico y filosófico. Preservando la relativa autonomía de cada uno de estos saberes, en su pluralidad, se busca de manera articulada el conocimiento y la discusión de la educación, tanto en su contexto histórico como a la luz de sus presupuestos éticos, políticos y/o epistemológicos.
Coordinadores: César Aparecido Nunes y José Claudinei Lombardi
PROFESSORS - LINE 6 |
RESEARCH GROUPS |
CURRICULUM LATTES |
CESAR APARECIDO NUNES |
PAIDEIA |
|
DERMEVAL SAVIANI |
HISTEDBR |
|
FABIANA DE CÁSSIA RODRIGUES |
HISTEDBR |
|
JOSÉ CLAUDINEI LOMBARDI |
HISTEDBR |
|
JOSE LUIS SANFELICE |
HISTEDBR |
|
JOSÉ RENATO POLLI |
PAIDEIA |
|
MARA REGINA MARTINS JACOMELI |
HISTEDBR |
|
OLINDA MARIA NORONHA |
HISTEDBR |
|
PEDRO LAUDINOR GOERGEN |
PAIDEIA |
|
REGIS HENRIQUE DOS REIS SILVA |
HISTEDBR E PAIDÉIA |
|
RENE JOSÉ TRENTIN SILVEIRA |
SENSO |
|
ROBERTO AKIRA GOTO |
SENSO E PAIDEIA |
|
SANDRA FERNANDES LEITE |
PAIDEIA |
|
SÉRGIO EDUARDO MONTES CASTANHO |
HISTEDBR |
|
SÍLVIO ANCIZAR SANCHES GAMBOA |
PAIDEIA |
- Línea 7: FORMACIÓN DOCENTE, CURRÍCULO, LABOR DOCENTE Y EVALUACIÓN
Esta línea construye sus líneas de investigación a partir de las acciones educativas y sus implicaciones en relación con la formación docente, las políticas educativas, la producción de saberes y saberes interdisciplinarios, las prácticas de memorias, relatos y narrativas, así como el trabajo y la profesionalización docente, en contextos de educación básica, educación superior y educación no formal, desde la perspectiva de la educación para todos.
Coordinadora: Adriana Varani
PROFESSORS - LINE 7 |
RESEARCH GROUPS |
CURRICULUM LATTES |
ADRIANA CARVALHO KOYAMA |
GEPEC |
|
ADRIANA VARANI |
LOED |
|
ANA LUCIA GUEDES PINTO |
ALLE-AULA |
|
ANDRÉ LUIZ CORREIA GONÇALVES |
LABORARTE |
|
ELIANA AYOUB |
LABORARTE |
|
ELISABETE MONTEIRO DE AGUIAR PEREIRA |
GEPES |
|
GUILHERME DO VAL TOLEDO PRADO |
GEPEC |
|
INÊS FERREIRA DE SOUZA BRAGANÇA |
GEPEC |
|
LUIZ CARLOS DE FREITAS |
LOED |
|
MARA REGINA LEMES DE SORDI |
LOED |
|
MARCIA MARIA STRAZZACAPPA HERNANDEZ |
LABORARTE |
|
MARIA CRISTINA MENEZES |
CIVILIS |
|
MARIA INÊS DE FREITAS PETRUCCI S. ROSA |
GEPCE |
|
MARIA MARCIA SIGRIST MALAVAZI |
LOED |
|
MARIA TERESA EGLER MANTOAN |
LEPED |
|
ROBERTA ROCHA BORGES |
LEPED |
- Línea 8: LENGUA Y ARTE EN LA EDUCACIÓN
Comprende estudios e investigaciones sobre las conexiones y/o relaciones del Lenguaje y el Arte en diferentes contextos educativos, entendiéndolos en sus dimensiones metodológicas y temáticas. Una aproximación a los múltiples aspectos a través de los cuales se piensan y materializan tanto en prácticas - como la lectura, la escritura, la literatura, las artes plásticas y corporales, el cine - como en los sentidos y percepciones de pluralidad e interpenetración de los lenguajes en la contemporaneidad, asumiendo el Arte y el Lenguaje como potencias productoras de diferencia en la Educación.
Coordinadoras: Claudia Beatriz de Castro N. Ometto y Alexandrina Monteiro
PROFESSORS - LINE 8 |
RESEARCH GROUP |
CURRICULUM LATTES |
ADILSON NASCIMENTO DE JESUS |
OLHO |
|
ALEXANDRINA MONTEIRO |
PHALA |
|
ALIK WUNDER |
OLHO |
|
ANTONIO CARLOS RODRIGUES DE AMORIM |
OLHO |
|
ANTONIO MIGUEL |
PHALA |
|
ARYANE SANTOS NOGUEIRA |
ALLE-AULA |
|
CARLOS EDUARDO ALBUQUERQUE MIRANDA |
OLHO |
|
CLAUDIA BEATRIZ DE CASTRO N. OMETTO |
ALLE-AULA |
|
EZEQUIEL THEODORO DA SILVA |
ALLE-AULA |
|
HELOISA ANDRÉIA DE MATOS LINS |
DIS |
|
JACKELINE RODRIGUES MENDES |
PHALA |
|
LILIAN LOPES MARTIN DA SILVA |
ALLE-AULA |
|
NORMA SANDRA DE ALMEIDA FERREIRA |
ALLE-AULA |
|
NORMA SILVA TRINDADE DE LIMA |
PHALA |
|
ROGÉRIO ADOLFO DE MOURA |
OLHO |
|
SILVIO DONIZETTI DE OLIVEIRA GALLO |
PHALA |
|
WENCESLÁO MACHADO DE OLIVEIRA JÚNIOR |
OLHO |
- Línea 9: PSICOLOGÍA Y EDUCACIÓN
Incluye estudios sobre los procesos psicológicos que intervienen en los fenómenos educativos, sociales y culturales con miras al desarrollo y al aprendizaje.
Coordinadoras: Evely Boruchovitch y Camila Alves Fior
PROFESSORS - LINE 9 |
RESEARCH GROUPS |
CURRICULUM LATTES |
ANA ARCHANGELO |
DiS |
|
ANA LUCIA HORTA NOGUEIRA |
GPPL |
|
ANA LUIZA BUSTAMANTE SMOLKA |
GPPL |
|
ANA MARIA FALCÃO DE ARAGÃO |
GEPEC |
|
ANGELA FATIMA SOLIGO |
DiS |
|
CAMILA ALVES FIOR |
PES |
|
DANIELE NUNES HENRIQUE SILVA |
GPPL |
|
EVELY BORUCHOVITCH |
GEPESP |
|
LAVINIA LOPES SALOMÃO MAGIOLINO |
GPPL e GEPECS |
|
LILIAN CRISTINE RIBEIRO NASCIMENTO |
DiS |
|
LUCI BANKS LEITE |
GPPL |
|
MIRIAM CARDOSO UTSUMI |
PSIEM |
|
ORLY ZUCATTO MANTOVANI DE ASSIS |
LPG |
|
REGINA MARIA DE SOUZA |
DiS |
|
SELMA DE CÁSSIA MARTINELLI |
GEPESP |
|
SÉRGIO ANTÔNIO DA SILVA LEITE |
ALLE-AULA |
|
SOELY APARECIDA JORGE POLYDORO |
PES |
|
TELMA PILEGGI VINHA |
LPG |
|
VALÉRIO JOSÉ ARANTES |
LPG |
Grupos de Investigación
La lista de grupos de investigación de FE y la información sobre cada uno se puede encontrar en:
https://www.fe.unicamp.br/pesquisa/grupos-de-pesquisa